Xạ trị là một phương pháp điều trị ung thư phổ biến, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về nó, đặc biệt là vấn đề “bệnh nhân xạ trị có cần cách ly không?”. Đây là mối quan tâm chính đáng của cả người bệnh lẫn người nhà, bởi nó liên quan trực tiếp đến sức khỏe và sự an toàn của mọi người xung quanh.
Xạ trị là gì?
Trước khi tìm hiểu bệnh nhân xạ trị có cần cách ly không, chúng ta sẽ tìm hiểu về xạ trị là gì. Xạ trị, còn được gọi là liệu pháp tia xạ, là một phương pháp điều trị ung thư phổ biến sử dụng các chùm tia năng lượng cao như tia X, tia gamma, hoặc các hạt như electron và proton để tiêu diệt hoặc làm tổn thương các tế bào ung thư.
Cơ chế hoạt động:
Xạ trị hoạt động bằng cách phá hủy DNA của tế bào ung thư, khiến chúng không thể phân chia và phát triển. Các tế bào khỏe mạnh cũng có thể bị ảnh hưởng bởi xạ trị, nhưng chúng thường có khả năng phục hồi tốt hơn so với tế bào ung thư.
Ứng dụng:
Xạ trị được sử dụng để điều trị nhiều loại ung thư khác nhau, bao gồm ung thư phổi, ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt, ung thư não và ung thư cổ tử cung. Nó có thể được sử dụng như một phương pháp điều trị độc lập hoặc kết hợp với các phương pháp khác như phẫu thuật và hóa trị.
Xem thêm: Hoá trị và xạ trị cái nào nặng hơn?
Xạ trị có phải cách ly không?
Bệnh nhân xạ trị có cần cách ly hay không trong quá trình xạ trị phụ thuộc vào loại xạ trị mà bệnh nhân được chỉ định:
- Xạ trị ngoài: Đây là phương pháp xạ trị phổ biến nhất, sử dụng máy gia tốc tuyến tính để chiếu tia bức xạ từ bên ngoài vào khối u. Bệnh nhân không mang nguồn phóng xạ trong người sau khi điều trị nên không cần cách ly.
- Xạ trị trong, sử dụng chất phóng xạ: Phương pháp này đặt các nguồn phóng xạ nhỏ trực tiếp vào trong hoặc gần khối u. Do đó, bệnh nhân sẽ mang một lượng nhỏ chất phóng xạ trong người trong một thời gian nhất định. Vì vậy, cần thiết phải cách ly để bảo vệ những người xung quanh, đặc biệt là trẻ em, phụ nữ mang thai và người có hệ miễn dịch yếu.
Vậy tại sao xạ trị trong cần cách ly? Hãy cùng Fucoidan tìm hiểu ngay nhé.
Chất phóng xạ được sử dụng trong xạ trị trong có khả năng phát ra các tia bức xạ có thể gây hại cho tế bào sống. Mặc dù liều lượng phóng xạ trong xạ trị trong được tính toán cẩn thận để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân, nhưng một lượng nhỏ phóng xạ vẫn có thể thoát ra ngoài cơ thể và ảnh hưởng đến những người tiếp xúc gần.
Việc cách ly bệnh nhân xạ trị trong nhằm giảm thiểu nguy cơ phơi nhiễm phóng xạ cho người khác. Thời gian và mức độ cách ly sẽ tùy thuộc vào loại và liều lượng chất phóng xạ được sử dụng. Bác sĩ sẽ cung cấp hướng dẫn cụ thể về cách ly và các biện pháp phòng ngừa cần thiết cho từng trường hợp.
Tiếp xúc với người xạ trị có sao không?
Trước khi trả lời câu hỏi bệnh nhân xạ trị có cần cách ly, Fucoidan sẽ giải thích cho các bạn lý vấn đề “Tiếp xúc với người xạ trị có sao không” nhé.
Nguy cơ khi tiếp xúc với người xạ trị:
- Xạ trị ngoài: Không có nguy cơ phơi nhiễm phóng xạ cho người tiếp xúc, vì bệnh nhân không mang nguồn phóng xạ trong người sau khi điều trị.
- Xạ trị trong: Tùy thuộc vào loại và liều lượng chất phóng xạ sử dụng, người tiếp xúc có thể bị phơi nhiễm một lượng nhỏ phóng xạ. Nguy cơ này thường thấp và giảm dần theo thời gian và khoảng cách. Tuy nhiên, trẻ em, phụ nữ mang thai và người có hệ miễn dịch yếu nên hạn chế tiếp xúc gần với bệnh nhân trong thời gian cách ly.
Các biện pháp phòng ngừa khi tiếp xúc với người xạ trị trong:
Đối với bệnh nhân:
- Tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn cách ly: Giữ khoảng cách với người khác, đặc biệt là trẻ em và phụ nữ mang thai, trong thời gian cách ly.
- Vệ sinh cá nhân: Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh.
- Sử dụng đồ dùng cá nhân riêng: Không dùng chung đồ dùng cá nhân như khăn tắm, bàn chải đánh răng, bát đũa,…
- Hạn chế tiếp xúc gần: Tránh ôm, hôn hoặc tiếp xúc gần gũi với người khác trong thời gian cách ly.
- Thông báo cho người khác: Cho người khác biết bạn đang được điều trị xạ trị trong để họ có thể chủ động phòng tránh.
Đối với người tiếp xúc:
- Giữ khoảng cách: Giữ khoảng cách an toàn với bệnh nhân trong thời gian cách ly, đặc biệt là trẻ em và phụ nữ mang thai.
- Hạn chế thời gian tiếp xúc: Nếu cần thiết phải tiếp xúc gần, hãy hạn chế thời gian tiếp xúc.
- Rửa tay thường xuyên: Rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng và nước sau khi tiếp xúc với bệnh nhân.
- Thực hiện các biện pháp phòng ngừa khác: Nếu có bất kỳ lo ngại nào về việc phơi nhiễm phóng xạ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Lưu ý:
- Nguy cơ phơi nhiễm phóng xạ từ bệnh nhân xạ trị trong thường rất thấp và có thể kiểm soát được bằng các biện pháp phòng ngừa đơn giản.
- Bác sĩ sẽ cung cấp cho bạn những hướng dẫn cụ thể về cách ly và các biện pháp phòng ngừa cần thiết dựa trên tình trạng của từng bệnh nhân.
Tại sao cần phải cách ly với người nhiễm phóng xạ?
Bệnh nhân xạ trị có cần cách ly không? Hãy cùng Fucoidan tìm hiểu những lý do sau:
- Bảo vệ người xung quanh: Chất phóng xạ có thể phát ra các tia bức xạ gây hại cho tế bào sống. Mặc dù liều lượng phóng xạ trong cơ thể người bệnh thường được kiểm soát ở mức an toàn, nhưng một lượng nhỏ vẫn có thể thoát ra ngoài và gây ảnh hưởng đến những người tiếp xúc gần, đặc biệt là trẻ em, phụ nữ mang thai và người có hệ miễn dịch yếu.
- Giảm thiểu nguy cơ phơi nhiễm: Cách ly giúp giảm thiểu nguy cơ phơi nhiễm phóng xạ cho người khác, đặc biệt là những người không liên quan đến quá trình điều trị. Điều này đặc biệt quan trọng trong trường hợp xạ trị trong, khi nguồn phóng xạ được đặt trực tiếp vào cơ thể bệnh nhân.
- Đảm bảo an toàn cho cộng đồng: Việc cách ly giúp ngăn chặn sự lây lan của chất phóng xạ ra môi trường xung quanh, đảm bảo an toàn cho cộng đồng và môi trường sống.
- Tuân thủ quy định an toàn: Cách ly là một yêu cầu bắt buộc trong các quy định an toàn về sử dụng chất phóng xạ trong y tế. Việc tuân thủ quy định này giúp đảm bảo an toàn cho cả bệnh nhân và những người xung quanh.
Xạ trị có ảnh hưởng đến người xung quanh
Sau khi giải đáp vấn đề bệnh nhân xạ trị có cần cách ly, chúng ta sẽ tìm hiểu xạ trị có ảnh hưởng đến người xung quanh. Điều này phụ thuộc vào loại xạ trị được sử dụng:
Xạ trị ngoài:
Không ảnh hưởng đến người xung quanh: Trong xạ trị ngoài, tia bức xạ được chiếu từ bên ngoài cơ thể vào khối u. Bệnh nhân không hấp thụ hay giữ lại bất kỳ chất phóng xạ nào sau khi điều trị. Do đó, người xung quanh hoàn toàn không bị ảnh hưởng bởi xạ trị ngoài.
Xạ trị trong:
Có thể ảnh hưởng đến người xung quanh: Trong xạ trị trong, nguồn phóng xạ được đặt trực tiếp vào trong hoặc gần khối u. Vì vậy, bệnh nhân sẽ mang một lượng nhỏ chất phóng xạ trong người trong một thời gian nhất định. Tuy nhiên, lượng phóng xạ này thường không đủ để gây hại cho người khác.
Uống thuốc phóng xạ cách ly bao nhiêu ngày
Sau khi tìm hiểu bệnh nhân xạ trị có cần cách ly, hãy cùng Fucoidan tìm hiểu uống thuốc phóng xạ cách ly bao nhiêu ngày nhé.
Thời gian cách ly sau khi uống thuốc phóng xạ không cố định mà phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm loại và liều lượng chất phóng xạ được sử dụng, cũng như tình trạng sức khỏe và độ nhạy cảm của từng bệnh nhân.
Đối với I-ốt phóng xạ (I-131) điều trị ung thư tuyến giáp:
- Liều thấp (30-100 mCi): Thông thường, bệnh nhân sẽ được yêu cầu cách ly trong khoảng 2 ngày. Trong thời gian này, họ cần hạn chế tiếp xúc gần gũi với người khác, đặc biệt là trẻ em và phụ nữ mang thai.
- Liều cao hơn (trên 100 mCi): Thời gian cách ly có thể kéo dài từ 4-7 ngày, thậm chí lên đến 3 tuần đối với phụ nữ mang thai và trẻ em. Điều này là do liều lượng phóng xạ cao hơn đòi hỏi thời gian dài hơn để đào thải ra khỏi cơ thể.
Đối với các loại thuốc phóng xạ khác:
Thời gian cách ly có thể khác nhau tùy thuộc vào loại và liều lượng chất phóng xạ cụ thể. Ví dụ, đối với samarium-153 điều trị ung thư di căn xương, thời gian cách ly thường là 24 giờ.
Thông qua bài viết trên, dược sĩ Kuren Fucoidan muốn chia sẻ với quý độc giả thông tin giải đáp thắc mắc “Bệnh nhân xạ trị có cần cách ly”. Nếu bạn hoặc người thân đang chuẩn bị hoặc đang trong quá trình điều trị xạ trị, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn cụ thể về việc bệnh nhân xạ trị có cần cách ly hay không, thời gian và mức độ cách ly, cũng như các biện pháp phòng ngừa cần thiết. Bác sĩ sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chính xác và đầy đủ nhất để bạn có thể yên tâm và chủ động trong việc chăm sóc sức khỏe của mình và người thân.
