Ung thư vòm họng làm sao để nhận biết sớm?

Ung thư vòm họng nguy hiểm, tỉ lệ mắc càng ngày càng tăng ở trên thế giới và ở Việt Nam. Triệu chứng của căn bệnh này đa dạng và dễ nhầm lẫn với các bệnh thông thường khác, cần được phát hiện sớm. Hãy cùng Thế giới Fucoidan tìm hiểu nhé1

Ung thư vòm họng là gì?

Ung thư vòm họng là tổn thương vòm họng không lành tính, biểu hiện bệnh rất phong phú và giống các bệnh lý khác nên khó phát hiện sớm. Khối u ác tính có thể chèn ép, xâm lấn các cơ quan xung quanh tạo nên các thương tổn phức tạp, để muộn phát sinh hậu quả nặng nề. Đây là bệnh có tỷ lệ tử vong cao ở nước ta và trên thế giới.

Xem thêm: 7 loại ung thư có khả năng chữa khỏi nếu được phát hiện sớm

Những ai dễ mắc ung thư vòm họng?

Cho đến nay, căn nguyên của căn bệnh này chưa được kể tên. Tuy nhiên, có vài tác nhân nguy cơ đã được các chuyên gia y tế chỉ ra, cụ thể là:

Nhiễm virus: Các nghiên cứu lớn có đề cập những con số minh chứng vai trò của Epstein- Barr virus với quá trình hình thành K vòm họng. Nhiều báo cáo cho biết đã tìm thấy Epstein- Barr virus và DNA của Epstein- Barr virus trong các tổn thương và trong tế bào khối u. Các xét nghiệm phản ứng huyết thanh đặc hiệu với Epstein-Barr virus cũng rất rõ ràng.

Hút thuốc lá càng nhiều, hút càng lâu năm thì tỉ lệ ung thư vòm họng càng cao. Các nhà khoa học cho rằng khói thuốc sẽ tái kích hoạt Epstein- Barr virus.

HPV cũng có thể làm cho bạn bị ung thư vòm họng. Tuy vậy, các bằng chứng về vai trò của HPV ít rõ ràng hơn so với Epstein- Barr virus và tần số khác nhau đáng kể ở các vùng lưu hành và không lưu hành bệnh.

Một số chế độ ăn sẽ góp phần làm tăng tỷ lệ mắc bệnh:

Khi nấu thức ăn như cá muối, thịt muối, trứng muối, lạp xưởng, … sẽ giải phóng nitrosamine-một chất gây ung thư, chất này dễ bay hơi, theo hơi nước bay ra ngoài không khí, và đặc biệt tiếp xúc trực tiếp niêm mạc mũi họng của người nấu đồ ăn đó.

Chế độ ăn nhiều thực phẩm được bảo quản hoặc lên men, ví dụ thịt muối, thịt xông khói, lạp xưởng, cá muối, trứng muối, dưa chua muối, kim chi, … Các thực phẩm này hương vị rất thơm ngon, tạo nên nét riêng của từng nền ẩm thực, đặc biệt là nó xuất hiện hàng ngày trong bữa ăn của nhiều gia đình không chỉ do vị ngon, mà còn bởi sự tiện dụng và thời gian bảo quản khá dài. Tuy nhiên, bên cạnh sự hấp dẫn ấy, nhóm thực phẩm này còn chứa lượng lớn nitrosamine- một chất gây ung thư, và các chất gây đột biến vi khuẩn, độc tố gen trực tiếp và các chất kích hoạt Epstein- Barr virus.
Sử dụng bơ ôi và mỡ cừu có chứa axit butyric trong nấu nướng thực phẩm, đây là một chất có khả năng kích hoạt Epstein- Barr virus và là tác nhân gây K vòm họng.

Ung thư vòm họng và yếu tố di truyền: nhiều khảo sát y khoa cho thấy rằng gia đình có bố mẹ anh chị em mắc K vòm họng sẽ làm tăng khả năng mắc trong tương lai của những thành viên khác trong gia đình lên gấp bảy lần. Vì vậy, một số người đã đề nghị sàng lọc sớm những người thân trong gia đình bệnh nhân để tranh thủ phát hiện sớm mà không bị bỏ sót.

Triệu chứng của ung thư vòm họng

Triệu chứng của ung thư vòm họng rất phong phú, khởi đầu rất âm ỉ khó nhận biết, đến giai đoạn muộn mới rầm rộ hơn

Giai đoạn đầu

Bệnh khởi phát và diễn biến âm thầm vì thế rất khó nhận ra. Triệu chứng của ung thư vòm họng ban đầu rất mờ nhạt và mơ hồ. Dấu hiệu của ung thư vòm họng phát hiện ra sớm là đau đầu, đau nửa đầu, đau âm ỉ hoặc có lúc trội lên thành cơn. Dùng thuốc giảm đau ít có tác dụng.

Giai đoạn khu trú

Đau đầu thể hiện rõ hơn, đau nửa đầu hoặc cảm giác đau sâu sau hốc mắt, đau lan ra thái dương, có thể có cảm giác tê bì ở miệng và vùng mặt cùng bên với bên đau đầu do khối u chèn ép lên dây thần kinh tam thoa.
Ngạt mũi: biểu hiện của ung thư vòm họng này có thể xảy ra ở một bên mũi, cùng với bên đau đầu, thời gian đầu thỉnh thoảng mới thấy ngạt mũi, sau ngạt liên tục. Ngạt mũi kèm theo chảy dịch mũi. Dịch mũi nhầy, có thể là nhầy mủ khi kèm theo viêm xoang, thỉnh thoảng xuất hiện nhầy lẫn máu.
Ù tai cũng là biểu hiện của ung thư vòm họng, ban đầu thấy thỉnh thoảng ù, sau ù tai liên tục, kèm theo nghe kém, đau tai cùng phía với phía đau đầu do bị khối u chèn ép. Đôi khi kết hợp thêm viêm tai giữa cùng bên.
Hạch to: rất nhiều người bệnh đi khám vì tự sờ thấy hạch cổ cứng, đau, lớn hơn bình thường và ít di động. Các hạch này hay nổi lên cùng phía với vị trí tổn thương ung thư vòm họng. Các vị trí nổi hạch cổ biểu hiện của ung thư vòm họng: hạch sau góc hàm, nhóm hạch cảnh trên, …
Dùng ngón tay vào sâu trong vòm họng thấy đau và có thể thấy rớm máu.

Giai đoạn lan tràn

Chán ăn, mất ngủ, mệt mỏi, uể oải, giảm cân nhanh, thiếu máu, niêm mạc nhạt màu, da hơi vàng, có thể thường xuyên sốt do nhiễm khuẩn.
Khối ung thư phát triển xâm lấn gây ngạt mũi, giọng nói biến chuyển giống giọng mũi. Chảy máu cam, chảy mủ mũi, mủ hôi có dính máu.

U chèn tới vòi nhĩ, tai giữa gây đau trong tai, đau sau tai. Lúc nào cũng thấy ù, nghe kém, điếc. Đôi khi chảy dịch ống tai ngoài, dịch là mủ – máu, mùi hôi.
U to chèn khoang miệng hâu họng gây nuốt sặc, nuốt đau, biến đổi âm thanh khi phát âm, cứng hàm khó há miệng.
Khối u xâm lấn lên nền sọ gây tổn thương tổ chức não, ảnh hưởng các dây thần kinh: buồn nôn, nôn, đau đầu, đau nhức vùng trán, quanh và sau mắt, mù mắt, liệt vận động mắt, tê bì da mặt, liệt các cơ tham gia động tác nhai, liệt lưỡi, liệt cơ ức đòn chũm, cơ thang,…

Xem thêm: U tuyến giáp kiêng ăn gì?

Cách nhận biết ung thư vòm họng

Vì ung thư vòm họng diễn biến rất âm thầm, giống với tổn thương đơn giản nên muốn nhận ra sớm là rất phức tạp, ngay cả với các chuyên gia y tế và cả chúng ta. Do vậy, một số lưu ý sau có thể gợi ý cho bạn cách nhận biết ung thư vòm họng:

Đầu tiên, nếu nhận thấy mình có các đặc điểm nằm trong nhóm nguy cơ dễ mắc ung thư vòm họng, hãy đề cao cảnh giác, sớm điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt để hạn chế khả năng gây K vòm họng.
Thứ hai, cần tích cực, chủ động đi kiểm tra sức khỏe định kỳ mỗi 6 tháng, hoặc mỗi năm 1 lần theo sự hướng dẫn của các bác sĩ để có thể kịp thời sàng lọc, loại trừ và phát hiện được sớm các tổn thương bệnh lý.
Thứ ba, khi thấy cơ thể mình xuất hiện các triệu chứng có đặc điểm giống với mô tả về triệu chứng của ung thư vòm họng kể trên, ngay cả khi chỉ có 1 dấu hiệu của ung thư vòm họng hoặc hai hay nhiều dấu hiệu của ung thư vòm họng cùng bộc lộ, và mặc dù các triệu chứng này có vẻ giống với những bệnh lý thông thường khác, nhưng điều trị dai dẳng lâu khỏi, hoặc bạn đã dùng thuốc mà không cải thiện bệnh, thì cần đến gặp bác sĩ để tầm soát sớm, từ đó chẩn đoán kịp thời, và có phương hướng điều trị tích cực.
Cuối cùng, hãy phổ biến và trang bị kiến thức về cách nhận biết ung thư vòm họng cho người thân và những người xung quanh bạn, để nâng cao hiểu biết, nâng cao khả năng phòng bệnh của cộng đồng.

Căn bệnh này, dưới góc nhìn về các triệu chứng rất giống như những sát thủ, diễn biến âm thầm, và khả năng “ngụy trang” tài tình, để rồi khi chúng ta nhận diện được sự hiện hữu của nó thì khá muộn. Theo Kuren Fucoidan, không đợi đến khi phát hiện và điều trị K vòm họng, mỗi người trong chúng ta hãy tự nâng cao hơn nữa sức khỏe của mình, tăng cường sức đề kháng để hạn chế nguy cơ mắc bệnh tối đa.