Phình giáp đa hạt là một tình trạng phổ biến liên quan đến tuyến giáp. Nhiều người băn khoăn về bệnh này có nguy hiểm đến tính mạng hay không? Bài viết này sẽ giải đáp những thắc mắc đó và cung cấp thông tin cần thiết về căn bệnh này.
Phình giáp đa hạt là gì?
Phình giáp đa hạt là tình trạng tuyến giáp to lên bất thường, kèm theo sự xuất hiện của nhiều nhân giáp. Nhân giáp là những khối u nhỏ hình thành bên trong tuyến giáp, do sự tăng sinh quá mức của tế bào tuyến giáp. Những nhân này có thể là lành tính hoặc ác tính, tuy nhiên phần lớn các trường hợp đều là lành tính.
Nguyên nhân phình giáp đa hạt
Mặc dù đa số các trường hợp đều lành tính, nhưng việc hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh sẽ giúp bạn chủ động phòng ngừa và điều trị hiệu quả.
Nguyên nhân chính gây phình giáp đa hạt bao gồm:
- Thiếu iốt: Iốt là nguyên liệu quan trọng để tuyến giáp sản xuất hormone. Khi cơ thể thiếu iốt, tuyến giáp phải làm việc vất vả hơn để tổng hợp hormone, dẫn đến phình to và hình thành các nhân.
- Bệnh Basedow: Đây là một bệnh tự miễn, khi hệ miễn dịch tấn công tuyến giáp, khiến tuyến giáp hoạt động quá mức. Điều này kích thích sự tăng sinh tế bào tuyến giáp và hình thành các nhân.
- Nang giáp: Nang giáp là những túi chứa dịch lỏng hình thành bên trong tuyến giáp. Mặc dù đa số nang giáp là lành tính, nhưng chúng có thể là một trong những nguyên nhân gây phình giáp đa hạt.
- Rối loạn phát triển mô giáp: Sự phát triển bất thường của mô tuyến giáp, có thể là quá nhanh hoặc quá chậm, cũng là một yếu tố nguy cơ gây phình giáp đa hạt.
- Phình giáp đơn thuần: Nhiều trường hợp phình giáp đa hạt bắt nguồn từ tình trạng phình giáp đơn thuần (tuyến giáp to lên mà không có nhân).
Triệu chứng của phình tuyến giáp đa hạt
Bệnh thường tiến triển âm thầm và không gây ra triệu chứng rõ rệt ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, người bệnh có thể gặp phải một số triệu chứng sau:
- Cổ phình to: Đây là dấu hiệu dễ nhận thấy nhất. Tuyến giáp sưng to khiến vùng cổ bị nổi lên, gây cảm giác khó chịu, chèn ép lên các cơ quan xung quanh như khí quản, thực quản. Điều này dẫn đến các triệu chứng như khó nuốt, khàn giọng, cảm giác nghẹn.
- Rối loạn về giọng nói: Do tuyến giáp sưng to chèn ép lên dây thanh quản, người bệnh thường bị khàn giọng, thay đổi âm sắc hoặc thậm chí mất tiếng.
- Thay đổi về da và tóc: Sự rối loạn hoạt động của tuyến giáp ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của da và tóc. Người bệnh có thể gặp phải các vấn đề như da khô, tóc gãy rụng, móng giòn.
- Rối loạn tim mạch: Phình tuyến giáp có thể gây ra các rối loạn về tim mạch như tim đập nhanh, hồi hộp, đánh trống ngực, huyết áp cao.
- Rối loạn tiêu hóa: Một số người bệnh còn gặp phải các vấn đề về tiêu hóa như táo bón, tiêu chảy, chán ăn.
- Rối loạn kinh nguyệt: Ở phụ nữ, phình tuyến giáp có thể gây ra các rối loạn về kinh nguyệt như kinh nguyệt không đều, rong kinh hoặc mất kinh.
- Mệt mỏi: Cảm giác mệt mỏi, uể oải là một triệu chứng thường gặp ở người bệnh phình tuyến giáp. Điều này là do cơ thể phải hoạt động nhiều hơn để thích ứng với sự thay đổi của hormone tuyến giáp.
- Thay đổi về tâm trạng: Một số người bệnh còn cảm thấy lo lắng, căng thẳng, dễ cáu gắt hoặc trầm cảm.
Xem thêm: Phân biệt suy giáp và cường giáp
Phình giáp đa hạt có nguy hiểm không?
Đa số trường hợp lành tính: Hơn 90% các trường hợp phình giáp đa hạt là lành tính, không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Một số trường hợp có nguy cơ ác tính: Tuy nhiên, khoảng 4-6.5% các trường hợp có thể phát triển thành ung thư tuyến giáp, đặc biệt khi các u hạt phát triển nhanh hoặc có các dấu hiệu bất thường.
Ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp: Phình giáp đa hạt có thể làm thay đổi chức năng tuyến giáp, gây ra các triệu chứng như:
- Suy giáp: Cảm thấy mệt mỏi, da khô, tóc rụng, tăng cân, táo bón,…
- Cường giáp: Tim đập nhanh, bồn chồn, giảm cân, đổ mồ hôi,…
Ảnh hưởng thẩm mỹ: Tuyến giáp to lên có thể gây ra tình trạng sưng cổ, ảnh hưởng đến ngoại hình.
Phương pháp chẩn đoán bệnh phình tuyến giáp đa hạt
Để xác định chính xác tình trạng bệnh và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, bác sĩ sẽ tiến hành một số xét nghiệm chuyên sâu.
Những xét nghiệm cần thiết:
- Xét nghiệm máu: Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất. Bằng cách đo nồng độ hormone tuyến giáp (T3, T4, TSH) trong máu, bác sĩ có thể đánh giá hoạt động của tuyến giáp, từ đó phát hiện các bất thường như tăng hoặc giảm hoạt động tuyến giáp.
- Siêu âm tuyến giáp: Siêu âm là phương pháp hình ảnh không xâm lấn, giúp bác sĩ quan sát trực tiếp hình ảnh tuyến giáp, các nhân giáp và các mạch máu xung quanh. Qua siêu âm, bác sĩ có thể đánh giá kích thước, hình dạng, cấu trúc của các nhân giáp, phân biệt nhân lành tính và ác tính.
- Chụp X-quang: Chụp X-quang giúp đánh giá hình dạng tuyến giáp, có hay không sự chèn ép của các nhân giáp lên các cơ quan xung quanh, gây ra các triệu chứng như khó thở, nuốt nghẹn.
- Xạ hình tuyến giáp: Đây là kỹ thuật sử dụng đồng vị phóng xạ để đánh giá chức năng của các tế bào tuyến giáp, giúp phân biệt các mô tuyến giáp tăng sinh lành tính hay ác tính.
Phương pháp điều trị bệnh phình tuyến giáp đa hạt
Bệnh phình tuyến giáp đa hạt là tình trạng xuất hiện nhiều nhân (nốt) trong tuyến giáp. Phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
- Tính chất của các nhân: Lành tính hay ác tính, cường giáp hay suy giáp.
- Kích thước và vị trí của các nhân: Ảnh hưởng đến các cơ quan xung quanh hay không.
- Triệu chứng của bệnh nhân: Rối loạn chức năng tuyến giáp, khó nuốt, khó thở…
- Sức khỏe tổng quát của bệnh nhân: Tuổi tác, bệnh nền.
Đối với các nhân giáp lành tính
- Theo dõi định kỳ: Đa số các nhân giáp lành tính không cần điều trị tích cực, nhưng vẫn cần theo dõi bằng siêu âm định kỳ để kiểm tra sự phát triển của các nhân.
- Liệu pháp hormone tuyến giáp: Áp dụng cho trường hợp các nhân giáp gây suy giáp, bổ sung hormone tuyến giáp giúp cân bằng chức năng tuyến giáp.
- Phẫu thuật: Chỉ định khi các nhân giáp quá lớn, gây chèn ép các cơ quan xung quanh, ảnh hưởng đến thẩm mỹ hoặc nghi ngờ chuyển biến thành ác tính.
- Đốt sóng cao tần (RFA): Là phương pháp ít xâm lấn, dùng để tiêu diệt các nhân giáp nhỏ bằng năng lượng sóng cao tần.
Đối với các nhân giáp có tính cường giáp
- Thuốc kháng giáp: Giúp giảm sản xuất hormone tuyến giáp, làm dịu các triệu chứng cường giáp.
- Iốt phóng xạ: Tiêu diệt một phần tế bào tuyến giáp, làm giảm hoạt động của tuyến giáp.
- Phẫu thuật: Chỉ định khi các phương pháp trên không hiệu quả hoặc khi các nhân giáp quá lớn.
Đối với các nhân giáp ác tính
- Phẫu thuật: Là phương pháp điều trị chính, nhằm loại bỏ hoàn toàn khối u và các hạch bạch huyết bị ảnh hưởng.
- Iốt phóng xạ: Sử dụng sau phẫu thuật để tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại.
- Điều trị bổ trợ: Hóa trị, xạ trị có thể được chỉ định trong một số trường hợp.
Xem thêm: Chi phí mổ tuyến giáp bao nhiêu tiền?
Phình giáp đa hạt không phải là căn bệnh nan y. Với sự hỗ trợ của y học hiện đại và thái độ lạc quan, người bệnh hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh và chất lượng. Theo dược sĩ Kuren Fucoidan, mọi người hãy luôn giữ tinh thần thoải mái và tích cực để đối diện với bệnh tật.
