Viêm giáp Hashimoto là thuật ngữ còn xa lạ với mọi người, tuy nhiên đây lại là nguyên nhân chủ yếu dẫn tới suy giáp. Vậy viêm tuyến giáp Hashimoto nguy hiểm như thế nào? Điều trị bệnh ra sao? Hãy cùng tìm hiểu qua bài đọc dưới đây!
Viêm giáp Hashimoto là gì?
Tuyến giáp là một cơ quan nhỏ nằm ở cổ, chịu trách nhiệm sản xuất hormone tuyến giáp. Hormone tuyến giáp giúp điều chỉnh nhiều chức năng quan trọng trong cơ thể, bao gồm điều hòa thân nhiệt, sự trao đổi chất, chức năng tim mạch và hệ thống thần kinh cơ.
Bình thường, tuyến giáp có khả năng dự trữ một lượng hormone nhất định trong các nang giáp, giúp cơ thể duy trì chức năng bình thường trong một thời gian ngắn nếu lượng hormone tuyến giáp sản xuất ra bị giảm hoặc ngừng trệ.
Viêm giáp Hashimoto (Viêm tuyến giáp tự miễn mạn tính) là một tình trạng tự miễn dịch khiến hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công tuyến giáp. Lúc này các tế bào, các nang giáp bị phá hủy giải phóng một lượng lớn hormone giáp vào máu gây tình trạng cường giáp và tiếp theo đó là suy giáp sau này.
Bệnh được lấy tên từ bác sĩ Hakaru Hashimoto – người phát hiện và mô tả bệnh này lần đầu vào năm 1912.
Cơ chế bệnh sinh của viêm giáp Hashimoto
Cơ chế miễn dịch là cơ chế chính trong bệnh lý viêm giáp Hashimoto. Bình thường khi có kháng nguyên lạ xâm nhập (vi khuẩn, virus, ký sinh trùng,…) hệ thống miễn dịch sẽ được kích hoạt để tấn công những tác nhân này và loại bỏ chúng ra khỏi cơ thể. Trong viêm tuyến giáp Hashimoto, hệ thống miễn dịch của cơ thể nhận biết “nhầm” một số thành phần của tuyến giáp thành vật lạ (kháng nguyên) và sinh ra kháng thể để chống lại những thành phần này. Nguyên nhân của tình trạng trên vẫn chưa được làm rõ, tuy nhiên người ta thấy rằng những người có tiền sử gia đình mắc bệnh lý tự miễn thì có nguy cơ cao mắc tình trạng này.
Thông thường, viêm tuyến giáp tự miễn mạn tính sẽ khởi phát sau khi bị tác động bởi các yếu tố kích hoạt sau:
- Stress;
- Thai kỳ;
- Có các bệnh tự miễn khác, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp;
- Những người sử dụng quá nhiều hoặc quá ít iốt có thể dễ bị viêm tuyến giáp hơn;
- Chán ăn tâm thần và hay hội chứng cuồng ăn cũng có thể làm tăng nguy cơ;
- Tiếp xúc với khói thuốc lá hoặc tia xạ.
Triệu chứng của viêm giáp Hashimoto
Viêm giáp Hashimoto tiến triển âm thầm trong thời gian dài mà không có triệu chứng nào đặc hiệu. Giai đoạn đầu, quá trình viêm dẫn đến cường giáp trong khoảng thời gian ngắn, sau đó là giai đoạn bình giáp kéo dài và cuối cùng là suy giáp. Người bệnh thường phát hiện ra khi ở giai đoạn viêm (cường giáp), cũng có một số trường hợp chẩn đoán bệnh khi đã ở giai đoạn suy giáp. Các triệu chứng sẽ khác nhau đối với mỗi người bệnh, một số dấu hiệu thường gặp là:
- Tăng cân nghịch thường
- Cảm giác sợ lạnh
- Thường xuyên mệt mỏi, chán nản, học tập, làm việc không tập trung
- Hay lo âu, căng thẳng
- Rối loạn tiêu hóa, táo bón kéo dài
- Da khô, da và niêm mạc nhợt nhạt (biểu hiện thiếu máu)
- Nói khàn: do tuyến giáp to chèn ép thần kinh thanh quản quặt ngược
- Nuốt nghẹn: do tuyến giáp to chèn ép thực quản gây nuốt nghẹn, khó nuốt
- Mặt phù, rụng tóc nhiều
- Đau cơ, cứng cơ chủ yếu là cơ vai và cơ đùi
- Ở phụ nữ có thể gặp tình trạng kinh nguyệt nhiều, kéo dài, thường gặp rong kinh.
- Thấy vùng cổ trước ở vị trí tuyến giáp thấy to ra. Khi sờ thấy tuyến giáp có thể lớn lan tỏa, mật độ đàn hồi, kèm theo người bệnh có thể thấy đau ở vị trí tuyến giáp.
Viêm giáp Hashimoto có nguy hiểm không? Thông thường, ở giai đoạn đầu của bệnh không gây ra vấn đề gì quá nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và điều trị bệnh có thể gây ra một số tình trạng nguy hại sau:
- Biến chứng về tim mạch: xơ vữa mạch máu, tăng huyết áp, suy tim
- Biến chứng tâm thần kinh: trầm cảm
- Hôn mê phù niêm: là biến chứng rất nặng, có thể tử vong.
- Ở phụ nữ có thai có thể gây: sinh non, sảy thai, thai chết lưu, tiền sản giật, sản giật, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của thai nhi.
Điều trị viêm tuyến giáp Hashimoto
Hiện nay, bệnh viêm giáp Hashimoto có thể được kiểm soát hiệu quả bằng cách điều trị thay thế hormone tuyến giáp. Ngoài ra, biện pháp phẫu thuật hoặc điều trị bằng corticoid có thể được chỉ định trong một số ít trường hợp.
- Điều trị thay thế hormone tuyến giáp: Đây là phương pháp điều trị chủ yếu viêm tuyến giáp. Thuốc hormone tuyến giáp thường dùng là Levothyroxine (L.Thyroxin). Thuốc này được dùng với liều trung bình: 80 – 100ug/ngày, uống ngày 1 lần, có thể điều chỉnh được suy giáp.
- Phẫu thuật: rất hiếm khi có chỉ định. Thông thường sẽ phẫu thuật cho các trường hợp, bướu giáp to gây chèn ép nặng nề.
- Điều trị bằng Corticoid thường được cân nhắc trong một số trường hợp biểu hiện viêm rõ.
Xem thêm: Hướng dẫn chăm sóc vết thương sau mổ tuyến giáp đúng cách
Viêm giáp Hashimoto kiêng ăn gì?
Chế độ ăn uống ảnh hưởng rất nhiều đến hiệu quả điều trị viêm tuyến giáp Hashimoto. Người mắc bệnh lý này cần lưu ý kiêng các thực phẩm như sau:
- Kiêng chất tạo ngọt tổng nhân tạo Aspartame vì nó có thể gây ra nhiễu loạn các phản ứng miễn dịch trong cơ thể.
- Gluten: ở những cơ thể nhạy cảm với gluten, chúng có thể kích hoạt phản ứng tự miễn. Gluten được tìm thấy trong lúa mì, lúa mạch và hầu hết các thực phẩm đã qua chế biến.
- Đường
- Hạn chế nội tạng động vật: chứa nhiều acid lipoic – một loại acid béo. Nếu cơ thể tiếp nhận quá nhiều thì có thể dẫn đến hoạt động của tuyến giáp bị phá hủy. Ngoài ra, chúng còn làm giảm tác dụng của một số loại thuốc tuyến giáp
- Hạn chế thực phẩm giàu chất xơ: cần cân bằng khi tiêu thụ loại thực phẩm này. Không nên ăn quá nhiều vì chúng có thể gây cản trở đến việc hấp thu thuốc trong cơ thể.
- Trong giai đoạn suy giáp, cần hạn chế rau họ cải và đậu nành chưa lên men vì chứa nhiều isoflavone, có thể ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp.
- Kiêng rượu bia và cafein.
Đồng thời trong quá trình điều trị người bệnh nên:
- Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng, đầy đủ dinh dưỡng.
- Uống nhiều nước.
- Tập thể dục thường xuyên.
- Ngủ đủ giấc.
- Kiểm soát căng thẳng.
- Đi khám định kỳ thường xuyên
- Uống thuốc theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ.
Viêm giáp Hashimoto là bệnh tự miễn dịch, do cơ thể tự sản sinh kháng thể tấn công tuyến giáp. Bệnh có thể tiến triển âm thầm trong khoảng thời gian dài trước khi có các biểu hiện cường giáp thoáng qua và cuối cùng là suy giáp. Bệnh nếu không được điều trị sẽ dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm. Chính vì vậy, khám phát hiện và điều trị sớm viêm giáp Hashimoto là hết sức quan trọng. Đồng thời tìm hiểu cũng như xây dựng được chế độ ăn uống phù hợp với tình trạng bệnh có thể giúp tăng hiệu quả điều trị. Trên đây là những thông tin chung nhất về bệnh viêm giáp Hashimoto đến từ Kuren Fucoidan. Bạn cần tham khảo thêm ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn cụ thể về chế độ ăn uống phù hợp với tình trạng sức khỏe.
